Droogte veroorzaakt ook problemen op kastelen en buitenplaatsen

IJMOND - Eeuwenoude tuinen en parken op kastelen, historische buitenplaatsen & landgoederen (KBL) hebben serieus te lijden onder de droogte. De ongebruikelijk lange periode van droogte leidt ook op Nederlandse KBL tot problemen. Stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen & Landgoederen (sKBL) onderzocht onder haar 150 aangesloten KBL de effecten van de droogte. Aan dit onderzoek deed circa 30% van de KBL mee die samen 65 KBL vertegenwoordigen.

 

Grote schade
Circa 80% van de respondenten heeft schade in bos, park of tuin. Naast tijdelijke schade (gazons en sterfte van een-jarigen en kuipplanten) is er ook blijvende schade. Met stip noemt men het afsterven van jonge boomaanplant en de algehele verdorring/verdroging van tuin, park en bos. Onder de volwassen bomen hebben vooral berken en (soms monumentale) beuken het zwaar. Ook gezichtsbepalende onderdelen zoals buxushagen, rododendrons en boomlanen verdorren en sterven af. Menig KBL bezit een (historische) moestuin en/of boomgaard, waar men een tegenvallende fruitopbrengst en groenteoogsten verwacht. Door watergebrek zijn talrijke kasteelgrachten en vijvers drooggevallen (zie foto). Naast hiermee samenhangende vis- en waterplantensterfte ontstaan op sommige KBL risico’s voor funderingen van het gebouwde erfgoed. Opvallend is dat de droogte niet heeft geleid tot minder bezoekers op publiekstoegankelijke KBL.

 

Extra maatregelen
Alle respondenten geven aan extra maatregelen genomen te hebben om de schade te beperken. Bijkomend probleem op meerdere KBL is dat tal van tuinvrijwilligers door vakantie afwezig waren waardoor het besproeien of bewateren van vaak grote oppervlaktes moeizaam of soms onmogelijk was. Kosten moesten worden gemaakt aan het slaan van (nieuwe) grondwaterpompen, de aanschaf van grote hoeveelheden slangen en sproei-installaties en het week-rond bewateren. Op grote KBL speelde angst voor bos- en bermbranden. In Gelderland zijn enkele honderden m2 door bosbranden aangetast. Het nemen van de maatregelen kostte veel extra tijd en energie terwijl niet altijd menskracht voorhanden was.

 

Herstel
Het is nu nog lastig in te schatten hoeveel tijd en geld het herstel zal vergen omdat de echte schade en daarmee samenhangende kosten later pas goed beoordeeld kunnen worden. Per KBL variëren de kosten van redelijk tot vele tienduizenden euro’s. Evident is dat met het herstel jaren zijn gemoeid en herplantingskosten samenhangen met de omvang van een park. Belangrijker is de vraag hoe deze eeuwenoude tuinen en parken zich kunnen voorbereiden op te verwachten extreme weersomstandigheden in de toekomst en hoe dit ten koste is gegaan van botanische plantencollecties en soortenrijkdom van flora en fauna.