‘Nel Schuttevaêr en haar vijf Joodse onderduikertjes’
FOTOBIJSCHRIFT: Tom Laus als onderduikertje. (Bron: Familie Laus)
BEVERWIJK – In november verschijnt het boek ‘Joods Beverwijk en Wijk aan Zee’, maar de schrijver wil graag de punten op de i zetten. Wie meer weet over Joods Beverwijk kan Wim Spruit mailen, de auteur van deze uitgave: ‘Omdat het spijtig zou zijn als het boek er eenmaal is en mensen alsnog met een foto of suggestie komen’.
De Beverwijkse publicist en oud-journalist heeft inmiddels dertien boeken op zijn naam staan over de regionale en plaatselijke geschiedenis. Het idee voor dit boek was er al vele jaren geleden, toen hij vernam dat de Beverwijkse schrijfster van vooral streekromans, Nel Schuttevaêr-Velthuijs als daad van verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog vijf Joodse kinderen liet onderduiken. Een aantal jaren geleden ontmoette Spruit één van deze Joodse kinderen, Tom Laus (inmiddels de tachtig gepasseerd), die veel kon vertellen over zijn onderduikperiode in Beverwijk.
Daarom kreeg het boek als ondertitel ‘Nel Schuttevaêr en haar vijf Joodse onderduikertjes’. De overige vier waren Bella Mossel, Saskia Delmonte, Soesmanus Zwaaf en Johnny Blitz.
De inhoud van het boek is breder en gaat dieper in op het Joodse verleden van de stad Beverwijk en het dorp Wijk aan Zee.
De Joodse begraafplaats op Duinrust aan de Bankenlaan, tot de jaren ‘50 gelegen aan de Kuikensweg; de personen achter de 99 namen op het Joods Namenmonument Beverwijk worden uitvoerig beschreven na grondig onderzoek van de schrijver. De synagoge in de Breestraat en het herdenkingsmonument dat er nu staat komt aan de orde, alsmede de Kibboets Beverwijk – voorheen aan de Kanaalweg, later gevestigd in Velsen-Noord. Er wordt teruggeblikt op de manifestatie ‘Beverwijk Herdenkt’ in maart 2017 in de Grote Kerk – waar onder meer Simon Soesan uit Israël, Jacques Grishaver, Alex van Luijn spraken; wie werkten en verbleven er in de Joodsche Zee- en Bos Kolonie in Wijk aan Zee. Bekende families als Davidson, Mello, Soesan, Belinfante en personen als Gabriël Pais en Rebecca Vischschraper worden belicht, alsmede Joodse schrijvers die langdurig in de gemeente verbleven: Israël Querido en Herman Heijermans.
De zoektocht leidde ook naar meer informatie over (andere) Joodse onderduikers en onderduikgevers.
Het boek sluit af met een korte geschiedenis van de Joden in Nederland en idem van de Joden in Polen. Aanleiding van dit laatste is dat Tom Laus Poolse voorouders heeft. Hiermee krijgt ook diens persoonlijke geschiedenis vorm in dit boek.
Wie denkt informatie te hebben die bruikbaar is voor dit boek – de auteur zoekt met name naar gegevens over Soesmanus Zwaaf en Johnny Blitz – kan hem mailen: [email protected]
